می‌توان مختصر گفت که بر اساس قانون اساسی کانادا کسانی که در صورت بازگشت به کشورشان در معرض خطر شکنجه بوده یا زندگی‌شان در خطر باشد یا در خطر مجازات ظالمانه و غیرقانونی قرار داشته باشند باید توسط دولت کانادا حفاظت شوند.

در سال 2018 تعداد ایرانیانی که درخواست ویزای موقت برای ورود به کانادا را داشتند، از 24 هزار نفر در سال 2016 به 78 هزار نفر افزایش داشت. ویزاهای صادر شده در همین سال تنها 1 درصد افزایش داشته است. در پاسخ برخورد با مهاجران مقامات مرزی کانادا فقط گفته‌اند: دفاتر ویزا برای پالایش تصمیم‌گیری‌ها و کاهش نتایج نامطلوب گام بر می‌دارند. هنوز نمی‌توان این کشور را مقصد ایده‌آلی برای پناهندگان ایرانی دانست ولی بهترین کشور برای زندگی و مهاجرت از طریق پناهندگی کشور کانادا است.

کانادا جزو بهترین کشورهای دنیا برای مهاجران است و مردم ایران به طور متوسط تحصیل کرده و علاقه‌مند به مهاجرت برای یافتن زندگی بهتر هستند. تا چند سال قبل ایالات متحده انتخاب محبوب ایرانیان بود ولی در چند سال اخیر کانادا تلاش نامحسوس زیادی برای جذب راحت پناهندگان عزیز و مستعصل ایرانی داشته و موفق بوده است.

برای پناهندگی به کانادا دو شرط اساسی لازم است. ابتدا متقاضی باید ثابت کند که از آزار و اذیت در وطنش نگرانی دارد و دوم اینکه حداقل در یکی از پنج زمینه مذهبی، ملیتی، سیاسی، نژادی و یا عضویت در گروه اجتماعی خاصی مورد آزار و تهدید قرار دارد.

درخواست پناهندگی در کانادا هیچ هزینه‌ای را برای پناهنده دربر نخواهد داشت. چنانچه پناهندگان درخواست خود را از طریق وکیل بخواهند به ثبت برسانند، حق‌الزحمه وکیل را بایستی پرداخت کرده و یا اینکه از کمک‌های دولتی برای پرداخت حق وکالت استفاده کنند. همیشه سازمان‌های دولتی برای کمک به پناه‌جویان چه در داخل و چه در خارج از کانادا وجود دارند.  کانادا راه‌های زیادی برای کمک به پناه‌جویان با استفاده از مشارکت جوامع و سازمان‌های حامی حقوق بشری ایجاد کرده است. کار ناممکنی نیست که پناهندگان بتوانند زندگی دوباره را در کانادا شروع کنند. به این برنامه کمک به پناهندگان در کانادا برنامه‌ی اسپانسری گفته می‌شود. برنامه‌ی اسپانسری، پناهندگان را تأمین حمایت مالی، اجتماعی و عاطفی می‌کند تا جایی که دوباره بتوانند اسکان یافته و با کانادا سازگار شوند و حتی غذا و لباس آن‌ها را تأمین می‌کند.

گروه G5 یک برنامه حمایت خصوصی ولی جامع است که در آن پنج یا چند شهروند کانادایی یا ساکنان دائمی، حامی یک یا چند پناهنده برای اسکان در کانادا می‌شوند. برنامه حمایت خصوصی دیگر برنامه دفتر ارجاع ویزا دارای حامیان خصوصی است که با همکاری دولت کانادا برای حمایت مالی از یک پناهنده‌ی شناسایی شده اقدام می‌کند. این آژانس توسط آژانس پناهندگان سازمان ملل متحد اداره می‌شود.

اگر به هر دلیلی تقاضای پناهندگی رد شود، پناه‌جو ملزم به ترک کانادا و بازگشت به کشورش خواهد بود. با این حال متقاضیان می‌توانند ظرف 15 روز پس از دریافت تصمیم کتبی، درخواست تجدید نظر را به (RAD) یعنی هیئت رسیدگی به دادخواست مهاجرت و پناهندگان کانادا ارائه دهند. حداکثر تا 90 روز اداره حمایت از پناهندگان تصمیمش را به پناه‎جو ابلاغ می‌کند و اگر مستندات پیچیده باشد، می‌توان از اداره مهاجرت و امور پناهندگان، تقاضای یک جلسه شفاهی کرد. جلسه شفاهی فرصت بهتری در اختیار پناه‌جویان ایرانی قرار می‌دهد تا توانایی‌ها و ظرفیت‌های خوب اخلاقی، فرهنگی و اجتماعی پناه‌جویان ایرانی را ملاحظه کنند.

چنانچه در آخرین مرحله هم درخواست پناهدگی پناه‌جو رد شد، در مواردی می‌توان پرونده را به دادگاه ارجاع داد.

افرادی که بتوانند از طریق مرز هوایی یا زمینی یا آبی وارد کانادا شوند، می‌توانند درخواست پناهندگی ارائه دهند. از آنجا که افسر اداره مرزبانی (CBSA) یا افسر اداره مهاجرت  IRCC  تعیین خواهد کرد که آیا فرد، واجد شرایط تقاضای پناهندگی هست یا خیر، باید پناهندگان بتوانند در این مرحله به خوبی آزارهای ایجادشده و مشکلات خود را شرح داده و اثبات کنند.

پناهندگان اجازه کار در کانادا را ندارند تا زمانی که از اداره مهاجرت، پناهندگان و شهروندی کانادا مجوز  کار دریافت کنند. بیشتر پناهندگان می توانند هنگامی که پرونده ی آن ها به بخش حمایت از پناهندگان (IRB) ارجاع شد برای مجوز کار به IRCC درخواست بدهند. کسانی که بدون کمک عمومی نمی توانند هزینه نیازهای اساسی خود را بپردازند، واجد شرایط دریافت مجوز کار هستند. در مواردی ممکن است قبل از اعطای مجوز کار نیاز به ارائه نتایج معاینه پزشکی باشد.

مراقبت‌های بهداشتی ضروری برای پناهندگی در کانادا معمولاً مربوط به برنامه موقت بهداشت فدرال است که به آن IFHP گفته می‌شود. پناهندگان از تاریخی که گواهی واجد شرایط بودنشان توسط یک افسر آژانس خدمات مرزی کانادا صادر شود، می‌توانند از مراقبت‌های بهداشتی کامل حتی دندان استفاده کنند.

بیمه درمانی مخصوص پناهندگان کانادایی شامل 3 بخش است.

• بیمه پایه شامل خدمات بیمارستانی، مراقبت‌های قبل و بعد از زایمان، خدمات آزمایشگاهی، تشخیصی و آمبولانس.
• بیمه تکمیلی شامل دندانپزشکی و مراقبت های بینایی، دریافت خدمات پزشکی بلند مدت در خانه، فیزیوتراپی، تجهیزات ارتوپدی و مصنوعی، کمک‌های شنوایی، دیابت و تجهیزات اکسیژن.
• بیمه داروهای خاص شامل هر داروی خاصی که در طرح‌های عمومی و استانی به عموم داده می‌شود.